W zależności od źródeł około 15 procent osób, u których rozpoznano zaburzenia afektywne depresyjne popełnia skuteczną próbę samobójczą (według niektórych autorów te wskaźniki są jeszcze wyższe).

Chorzy negatywnie oceniają swoją przyszłość, mają poczucie beznadziejności, winy, są przekonani o tym, że z sytuacji, w której się znajdują nie ma wyjścia i nikt nie jest w stanie im pomóc. Są to często wystarczające motywy do wybrania samobójstwa jako sposobu rozwiązania beznadziejnej sytuacji. Przyczyny samobójstw chorych na depresję są jednak bardziej złożone. Chcąc poznać genezę samobójstw i jak najlepiej oceniać ryzyko ich wystąpienia naukowcy podejmowali liczne próby opisania czynników mogących zwiększać ryzyko samobójstw.Wykazano,że następujące elementy zespołu depresyjnego często wiążą się z silnie wyrażonymi tendencjami samobójczymi:

• wysoki poziom lęku, przejawiający się niepokojem psychoruchowym, podnieceniem ruchowym, idący w parze z poważnymi zaburzeniami snu.

• poczucie beznadziejności, sytuacji bez wyjścia, niemożności uzyskania pomocy od personelu leczącego i najbliższych, przekonanie o nieuleczalności, obecności ciężkich chorób

• poczucie winy, przekonanie o dopuszczeniu się ciężkich grzechów, przestępstw, dążenie do poniesienia kary

• drażliwy nastrój

• dolegliwości bólowe i istnienie przewlekłych chorób somatycznych

• uporczywe zaburzenia snu

Uogólniając powyższe obserwacje można stwierdzić, że ryzyko samobójstwa w depresji jest tym większe im większy jest lęk, niepokój, zaburzenia snu i bardziej nasilone objawy psychotyczne. Nie jest to jednak regułą.

Zdarza się ,na szczęście rzadko, że chory decyduje się na poszerzenie liczby osób,które chciałby pozbawić życia,ponieważ wydaje mu się to jedynym i najlepszym rozwiązaniem tragicznej według jego oceny sytuacji..Dotyczy to zwykle osób najbliższych,z którymi pozostaje w ścisłym związku emocjonalnym ( najczęściej dzieci,niekiedy współmałżonka) Motywy takiego rozszerzonego samobójstwa wiążą się z dążeniem do uchronienia najbliższych przed nieszczęściem i cierpieniami.

Ukrywanie myśli o próbach samobójczych

Niektórzy chorzy skutecznie ukrywają swoje zamiary lub myśli o samobójstwem, przekonują lekarza o poprawie zdrowia,nalegają na udzielenie przepustki jeśli znajdują się w szpitalu.

Jednak znaczna część osób ujawnia swoje zamiary w różnej formie.Niektórzy czynią to wprost – mówiąc o niechęci do życia i zamiarze popełnienia samobójstwa..Inni ujawniają swoje zamiary poprzez podjęcie odpowiednich przygotowań,np.gromadzenie leków,zdobycie ostrego narzędzia,odpowiedniego sznurka. Do oznak wskazujących na skłonności samobójcze należą pozornie abstrakcyjne  rozważania o bezsensie życia,sposobach popełnienia samobójstwa, o problematyce śmierci.pośrednim przejawem takich zamiarów jest niekiedy treść marzeń sennych – tematyka śmierci,egzekucji ,pogrzebu. Informacją wskazującą na zamiary samobójcze bywają również: nagła wizyta u lekarza,zwłaszcza gdy unikał on dotąd takich kontaktów, wizyty u osób bliskich lub odwrotnie,nagle izolowanie się od otoczenia. U części chorych , którzy przejawiają duży lęk zapowiedzią samobójstwa jest nagła poprawa stanu klinicznego w postaci uspokojenia się i niekiedy wyraźnej poprawy nastroju. Taki złowieszczy spokój wiąże się często z podjęciem decyzji o samobójstwem,które w odczuciu chorego,rozwiąże wszystkie problemy.

Dużą rolę w podjęciu decyzji o samobójstwie odgrywają czynniki środowiskowe,relacje chorego z otoczeniem. Szczególne znaczenie mają: izolacja chorego w jego środowisku,osamotnienie,niemożność liczenia na pomoc innych.Osoby dokonujące samobójstw często bywają samotne,przeżyły śmierć lub odejście współmałżonka,dzieci,statystycznie częściej są to mężczyźni powyżej 45 roku życia.

Otoczenie a próby samobójcze

Pewne znaczenie w podjęciu decyzji o odebraniu sobie życia mają wzory zachowań otoczenia, zwłaszcza osób ważnych dla chorego.Wypadki samobójstw wśród bliskich krewnych- rodziców,rodzeństwa,są zjawiskiem znacznie częstszym w grupie chorych,którzy targnęli się na swoje życie.

Poprawa diagnostyki i wykrywalności depresji już na poziomie lekarzy pierwszego kontaktu ma duży wpływ na obniżenie wskaźnika samobójstw. Leczenie osób z tendencjami samobójczymi zawsze powinno odbywać się w oddziale psychiatrycznym,skierowanie może wystawić każdy lekarz,a wsytuacji nagłej możliwe jest również przyjęcie do szpitala psychiatrycznego bez skierowania.